Moje zainteresowania

Szachy

Gra w szachy jest grą planszową, rozgrywaną przez dwóch graczy na planszy nazywanej szachownicą. Szachownica jest kwadratem, podzielonym na 64 pola (8 rzędów i 8 kolumn), zawierającym na przemian umieszczone jasne i ciemne pola. Jeden z graczy gra bierkami, które umownie nazywa się białymi, a drugi – czarnymi. Gracze wykonują ruchy na przemian, przy czym zawsze zaczyna gracz grający białymi bierkami. W słownictwie szachowym nie używa się pojęcia "gracz grający białymi/czarnymi bierkami", a zamiast tego "białe" lub "czarne" (zawsze w liczbie mnogiej).

Spis treści:

Podstawowe informacje

Rodzina strategicznych gier planszowych rozgrywanych przez dwóch graczy na 64-polowej szachownicy, za pomocą zestawu bierek (pionów i figur). Popularnie, choć nieprecyzyjnie, szachami nazywa się również wspomniane bierki. Międzynarodowy Komitet Olimpijski uznaje szachy za dyscyplinę sportu. Szachy należą do gier z doskonałą informacją.

Figury

Na desce ustawia się wszystkie figury, jakimi dysponują gracze. W sumie jest ich 32, podzielone po równe 16. Figury na szachownicy to: pionki (po osiem), skoczki (po dwóch), gońce (po dwa), wieże (po dwie), hetman i król (po jednym). Hetmany i wieże to tzw. figury ciężkie, zaś gońce i skoczki to figury lekkie. Ustawia się je w rzędzie najbliższym graczowi, pionki ustawiane są w rzędzie przed nimi. Pozostałe cztery rzędy pozostają puste, to na nich toczyć się będzie rozgrywka.

Piony

Najsłabsze bierki na szachownicy. Poruszają się tylko o jedno pole naprzód. Każdy pionek, który nie wykonał jeszcze posunięcia może wyjątkowo ruszyć się o 2 pola. Pionki zbijają na ukos w kierunku „do przodu”. Pionek, który dotrze do ostatniego rzędu (ósma linia dla białych lub pierwsza dla czarnych) musi dokonać „promocji” – zmienia się w dowolną figurę szachową w swoim kolorze. Gracze najczęściej wybierają hetmana.

Wieża

Porusza się i zbija o dowolną ilość pól po liniach prostych. Nie może przeskoczyć przez bierki własne lub przeciwnika. Może zbić pierwszą napotkaną na swojej drodze bierkę w przeciwnym kolorze.

Goniec

Najłatwiej rozpoznać go po tiarze biskupiej (w języku angielskim gońca nazywa się biskupem - bishop). W zachodniej części Polski goniec często jest nazywany laufrem (z niem. „die Läufer“ – biegacz/goniec). Porusza się o dowolną ilość pól po diagonali (linia ukośna).

Hetman

Często nazywany królową (queen) lub damą (die Dame). Najpotężniejsza bierka w naszej armii. Porusza się zarówno po liniach prostych jak i na ukos. W ten sam sposób zbija bierki przeciwnika i zajmuje ich miejsce.

Skoczek

Często nazywany konikiem. Jedyna figura szachowa, która potrafi „przeskoczyć” nad pozostałymi bierkami na szachownicy – zarówno własnymi, jak i przeciwnika. Dzięki tej umiejętności świetnie radzi sobie w zatłoczonych pozycjach. Figury szachowe na jego drodze nie blokują mu ruchów. Skoczek może poruszyć się na jedno z najbliższych nie sąsiadujących z nim pól, które nie znajduje się ani na linii prostej, ani ukośnej. Mimo że sama definicja wygląda na skomplikowaną to istnieje łatwy sposób na przyswojenie sobie ruchów skoczkiem dzięki wierszykowi: „jeden, dwa na trzy w bok – taki jest konika skok”.

Król

Pomimo, że nie jest zbyt silny to na nim właśnie koncentruje się uwaga zawodników. Celem gry jest pojmanie króla przeciwnika co sprawia, że jest najcenniejszą figurą. Król porusza się i zbija w każdym kierunku o jedno pole – zarówno po liniach prostych jak i na ukos. Nasz monarcha ma swoje ograniczenia, zabronione jest narażanie go na niebezpieczeństwo. Nie wolno postawić króla na polu na którym mógłby zostać zbity. Króla najłatwiej rozpoznać po krzyżyku na jego „koronie”, w przypadku jego braku porównujemy wielkość naszych bierek - król jest zawsze najwyższy.

Zasady gry

Szachy to gra, w której udział biorą dwie osoby. Rozgrywa się ją na planszy nazywanej szachownicą, gdzie rozstawia się 32 bierki (sześciu rodzajów, w tym po 8 pionów i 8 figur, łącznie 16 dla każdego z graczy). Celem gry jest danie mata, tzn. zagrożenie króla przeciwnika usunięciem z dalszej rozgrywki ("zbiciem"), którego nie sposób uniknąć. Gry jednak rzadko kończą się matem – gracze często poddają się, jeśli uważają, że dalsza gra doprowadzi do ich ostatecznej porażki. Zasady przewidują kilka sposobów remisowego zakończenia gry.

Oprócz podstawowych zasad poruszania bierek zasady regulują także wykorzystywane wyposażenie, kontrolę czasu, zachowanie i etykę graczy, ułatwienia dla niepełnosprawnych graczy, zapis posunięć za pomocą notacji szachowej, jak również sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości napotkanych w czasie gry.

Historia szachów

Historia szachów sięga VI wieku, kiedy to gra pojawiła się w Persji, docierając do niej z Indii. W perskim utworze poetyckim powstałym na przełomie VII i VIII w. opisana została ówczesna historia szachów oraz przedstawione zasady gry. Kolejno szachy znalazły uznanie w krajach arabskich, do których trafiły po podbiciu Persów przez Arabów, a stąd rozprzestrzeniły się na Europę.

Tutaj dotarły najpierw do Hiszpanii, Włoch i Francji, następnie do Niemiec i Anglii. Kolejno zainteresowali się nimi Skandynawowie. Prawdopodobnie bezpośrednio ze Wschodu szachy przywędrowały w IX wieku do Rosji, natomiast w Polsce znane były w wieku XII. Nie wiadomo jednak nic o tym, w jaki sposób i kiedy pojawiły się na naszych ziemiach.

Literatura

https://www.chessforkids.pl/blog/blog/244_jak-grac-w-szachy-zasady-gry-dla-poczatkujacych

https://www.chessforkids.pl/blog/blog/252_historia-szachow-i-legenda-z-nimi-zwiazana

https://moslekawa.pl/lib/lzsr8z/zasady_gry_w_szachy-GR1-k9sjursl.pdf